از گرهی نقشی تا ساخت مجهول

این پژوهش که از روشی کیفی تبعیت میکند؛ درپی آن است تا با بررسی چگونگی شکل گیری جملات مجهول در زبان فارسی در قالب نظریه ی پادتقارن پویا (مورو، 2000)، عامل بوجود آمدن این جملات را از دیدگاهی متفاوت مورد بررسی قرار داده و تبیین نماید. در این پژوهش نشان داده می‌شود آنچه که به ساخت مجهول معروف است، محصول‌جانبی گرهی نقشی باعنوان گره جهت با مشخصه ی[مجهول] است که یک گروه کُنادی را به عنوان متمم خود انتخاب کرده و مشخصه ی [ف. تصریفِ] گروهِ فعلی سبک را به صورت مجهول، ارزشدار می سازد. حال اگر این گره، با یکی از افعال شدن، گشتن، آمدن و رفتن، پر شده باشد؛ فعل به صورت اسم مفعول بازنمود می یابد. بنابراین فعل "شدن" نمیتواند عاملی موثر در شکل گیری/ عدم شکل گیری جملات مجهول به حساب آید، بلکه این فعل، صرفاً یک نمود آوایی است برای گرهی نقشی با مشخصه ی[مجهول]. همچنین با توسل به فرضیه‌ی یوتا، نشان‌ می‌دهیم که حضور کنشگر در جملات مجهول از آنجا ناشی می‌شود که یگ گروه حرفِ تعریف در جایگاه مشخصگر گروه فعلیِ سبک و پیش از ادغام آن گروه فعلی با گروه کُنادی، ادغام شده است.